||Sundarakanda ||
|| Sarga 53||( Only Slokas in English )
हरिः ओम्
Sloka Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English
sundarakāṁḍa.
atha tripaṁcāśassargaḥ||
tasya tadvacanaṁ śrutvā daśagrīvō mahābalaḥ|
dēśakālahitaṁ vākyaṁ bhrāturuttaramabravīt||1||
samyaguktaṁ hi bhavatā dūtavadhyā vigarhitā|
avaśyaṁ tu vadhā danyaḥ kriyatā masyanigrahaḥ||2||
kapīnāṁ kila lāṁgūlaṁ iṣṭaṁ bhavati bhūṣaṇam|
tadasya dīpyatāṁ śīghraṁ tēna dagdhēna gacchatu||3||
tataḥ paśyaṁ tvimaṁ dīnaṁ aṁgavairūpyakarśitam|
samitra jñātayaḥ sarvē bāndhavāḥ sasuhr̥t janāḥ||4||
ājñāpayat rākṣasēṁdraḥ puraṁ sarvaṁ sa catvaram|
lāṁgūlēna pradīptēna rakṣōbhiḥ pariṇīyatām||5||
tasya tadvacanaṁ śrutvā rākṣasāḥ kōpakarṣitāḥ|
vēṣṭayanti sma lāṁgūlaṁ jīrṇaiḥ kārpāsajaiḥ paṭaiḥ||6||
saṁvēṣṭyamānē lāṁgūlē vyavarthata mahākapiḥ|
śuṣka mindanamāsādya vanēṣviva hutāśanaḥ||7||
tailēna pariṣicyātha tē:'gniṁ tatrābhyapātayan|
lāṁgūlēna pradīptēna rākṣasāṁ stā napātayat||8||
rōṣāmarṣā parītātmā bālasūrya samānanaḥ|
lāṁgūlaṁ saṁpradīptaṁ tu draṣṭuṁ tasya hanūmataḥ||9||
saha strī bālavr̥ddhāśca jagmuḥ prītā niśācarāḥ|
sa bhūya saṁgataiḥ krūraiḥ rākṣasaiḥ harisattamaḥ ||10||
nibaddhaḥ kr̥tavān vīraḥ tatkālasadr̥śīṁ matim|
kāmaṁ khalu namē śaktā nibaddhāsyāpi rākṣasāḥ||11|
chitvāpāśān samutpatya hanyāmahaṁ imānpunaḥ|
yadi bharturhitārthāya carantaṁ bhartr̥śāsanāt ||12||
badhnanyētē durātmānō na tu mē niṣkr̥tiḥ kr̥tā|
sarvēṣāmēva paryāptō rākṣasānā mahaṁ yudhi||13||
kiṁtu rāmasya prītyarthaṁ viṣahiṣyē:'ha mīdr̥śaṁ|
laṁkā cārayitavyā vai punarēva bhavaditi||14||
rātrauna hi sudr̥ṣṭā mē durgakarma vidhānataḥ|
avaśyamēva draṣṭavyā mayā laṁkā niśākṣayē||15||
kāmaṁ baddhasya mē bhūyaḥ pucchasyōddīpamanēna ca|
pīḍāṁ kurvantu rakṣāṁsi na mē:'sti manasaḥ śramaḥ||16||
tataḥ tē saṁvr̥tākāraṁ sattvavantaṁ mahākapiṁ|
parigr̥hya yayurhr̥ṣṭā rākṣasāḥ kapikuṁjaram||17||
śaṁkha bhērīninādaiḥ taṁ ghōṣayantaḥ svakarmabhiḥ|
rākṣasāḥ krūrakarmāṇaḥ cārayanti sma tāṁ purīm||18||
anvīyamānō rakṣōbhi ryayau sukhamarindamaḥ|
hanumāṁścārayāmāsa rākṣasānāṁ mahapurīṁ||19||
athāpaśyat vimānāni vicitrāṇi mahākapiḥ|
saṁvr̥tān bhūmibhāgāṁśca suvibhaktāṁśca catvarān||20||
vīdhīśca gr̥hasaṁbādhāḥ kapiḥ śr̥ṁgāṭakāni ca|
tathā rathyōparathyāśca tathaiva gr̥hakāntarān||21||
gr̥hāśca mēghasaṁkāśān dadarśa pavanātmajaḥ|
catvarēṣu catuṣkēṣu rājamārgē tathaiva ca||22||
ghōṣayanti kapiṁ sarvē cārīka iti rākṣasāḥ|
strībāla vr̥ddhā nirjagmuḥ tatra tatra kutūhalāt||23||
taṁ pradīpitalāṁgūlaṁ hanumantaṁ didr̥kṣavaḥ|
dīpyamānē tataḥ tasya lāṁgūlāgrē hanūmataḥ||24||
rākṣasya stā virūpākṣyaḥ śaṁsurdēvāvyāstadapriyam|
yastvayā kr̥ta saṁvādaḥ sītē tāmramukhaḥ kapiḥ||25||
lāṁgūlēna pradīptēna sa ēṣa pariṇīyatē|
śrutvā tadvacanaṁ krūraṁ ātmāpaharaṇōpamam||26||
vaidēhī śōka saṁtaptā hūtāśanamupāgamat|
maṁgaḷābhimukhī tasya sā tadāsssīnmahākapēḥ||
upatasthē viśālākṣī prayatā havyavāhanam|||27||
yadyasi patiśuśrūṣā yadyasti caritaṁ tapaḥ|
yadi cāstyēkapatnītvaṁ śītō bhavatu hanūmataḥ||28||
yadikiṁcidanukrōśaḥ tasya mayyasti dhīmataḥ|
yadi vā bhāgyaśēṣō mē śītō bhavatu hanūmataḥ||29||
yadi māṁ vr̥tti saṁpannāṁ tatsamāgama lālasāṁ|
sa vijānāti dharmātmā śītō bhavatu hanūmataḥ||30||
yadi māṁ tārayēdāryaḥ sugrīvaḥ satyasaṁgaraḥ|
asmāduḥkhāmbusaṁrōdhāt śītō bhava hanūmataḥ||31||
tataḥ tīkṣ-ṇārci ravyagraḥ pradakṣiṇaśikhō:'nalaḥ|
jajvāla mr̥gaśābākṣyā śśaṁsanniva śivaṁ kapēḥ||32||
hanumajjanakaścāpi pucchānalayutō:'nilaḥ|
vavau svāsthyakarō dēvyāḥ prālēyānilaśītalaḥ||33||
dahyamānē ca lāṁgūlē ciṁtayāmāsa vānaraḥ||34||
pradīptō:'gnirayaṁ kasmānnamāṁ dahati sarvataḥ|
dr̥śyatē ca mahājvālaḥ karōti na ca mē rujam||35||
śiśirasyēvasaṁpātō lāṁgūlāgrēpratiṣṭitaḥ|
athavā tadidaṁ vyaktaṁ yadr̥ṣṭaṁ plavatā mayā||36||
rāmaprabhāvādāścaryaṁ parvataḥ saritāṁ patau|
yadi tāvat samudrasya mainākasya ca dhīmataḥ||37||
rāmārthaṁ saṁbhramastādr̥kkimagnirnakariṣyati|
sītāyāścānr̥śaṁ syēna tējasā rāghavasya ca||38||
pituśca mama sakhyēna na māṁ dahati pāvakaḥ|
bhūyaḥ sa ciṁtayāmāsa muhūrtaṁ kapikuṁjaraḥ||39||
utpapātātha vēgēna nanāda ca mahākapiḥ|
puradvāraṁ tataḥ śrīmān śailaśr̥ṁgamivōnnatam||40||
vibhaktarakṣassaṁbhādha māsasādānilātmajaḥ|
sa bhūtvā śailasaṁkāśaḥ kṣaṇēna punarātmavān ||41||
hrasvatāṁ paramāṁ prāptōbandanānyavaśātayat|
vimuktāścābhavat śrīmān punaḥ parvatasannibhaḥ||42||
vīkṣamāṇāśca dadr̥śē parighaṁ tōraṇāśritam|
sa taṁ gr̥hya mahābāhuḥ kālāyasa pariṣkr̥tam||43||
rakṣiṇastān punaḥ sarvān sūdayāmāsa mārutiḥ|
satān nihatvā raṇacaṇḍavikramaḥ samīkṣamāṇaḥ punarēva laṁkām||
pradīptalāṁgūlakr̥tārcimālī prakāśatāssditya ivārcimālī||44||
ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē vālmīkīyē
caturviṁśat sahasrikāyāṁ saṁhitāyām
śrīmatsundarakāṁḍē tripaṁcāśassargaḥ ||
||ōm tat sat||
|| Om tat sat ||